Ο ΦΑΝΑΤΙΣΜΟΣ ΣΤΑ ΓΗΠΕΔΑ ( ΣΤΟ ΜΑΖΙΚΟ ΑΘΛΗΤΙΣΜΟ)!

Για να δείτε τον κατάλογο με όλα τα άρθρα ψυχολογίας πιέστε εδώ.

Για να δείτε σύντομες απαντήσεις σε ψυχολογικά ερωτήματα πιέστε εδώ.

CONTENTS

• 1. Εισαγωγή.
• 2. Τύποι φιλάθλων.
• 3.Ταύτιση.
• 4. Φανατισμός.
• 5.Χουλιγκανισμός και θεωρία του θανάτου.
• 6.Κάθαρση
• 7.Κοινωνική τύφλωση
• 8.Προτάσεις επίλυσης του προβλήματος.
• 9.Επίλογος.

Εισαγωγή.

O αθλητικός φανατισμός είναι μία από τις πλέον επιβλαβείς εξαρτήσεις επειδή επηρεάζει τον συναισθηματισμό των εφήβων και των νέων και τους αποπροσανατολίζει από τα καυτά προβλήματα της ζωής μας και του κράτους.

Για να καταλάβουμε σωστά την ουσία του αθλητικού φανατισμού πρέπει να κοιτάξουμε στην ιστορία και να δούμε που εξελίχθηκε αυτό το φαινόμενο και πως . Τα αθλητικά παιχνίδια προέρχονται από την αρχαία προχριστιανική εποχή στον κόσμο. Το πάθος ήταν τόσο ισχυρό που επηρέασαν το πολιτικό περιβάλλον των κρατών αυτών. Στον κόσμο αυτό, όλοι οι λαοί εκτός από τους Εβραίους λάτρευαν τα είδωλα και τα αθλητικά παιχνίδια ήταν μια κάθαρση στους θεούς που πίστευαν. Οι αρχαίοι Έλληνες πίστευαν πάρα πολύ, ότι οι θεοί τους ανταγωνίζονταν σε σωματικές ασκήσεις και απλά τους μιμούνταν . Κατά το Μεσαίωνα, που η επιρροή της Εκκλησίας στην καθημερινή ζωή των ανθρώπων ήταν μεγάλη, ο αθλητισμός ήταν Ιπποτικά τουρνουά και λαϊκά παιχνίδια σε κάθε έθνος. Τα άτομα που ελάμβαναν μέρος ήταν ερασιτέχνες και τα παιχνίδια βοηθούσαν τους ανθρώπους να αναπτύξουν τις επαγγελματικές τους δεξιότητες.

Στην εποχή μας έχουμε τον επαγγελματικό αθλητισμό ο οποίος έχει μετατραπεί σε μια εμπορική επιχείρηση και παίζει με τους κανόνες των επιχειρήσεων, δηλαδή προσπαθεί να πραγματοποιήσει όσο το δυνατόν χρηματικό όφελος. Πολλοί αθλητές μετά την ολοκλήρωση της καριέρας του, έχουν σωματικά προβλήματα υγείας και υπάρχουν περιπτώσεις θανάτων από σωματική υπερφόρτιση. Επίσης πολλοί ταλαντούχοι παίκτες που έχουν μεγαλώσει σε λιγότερα ανεπτυγμένα κράτη έχουν αγοραστεί και μεταπωληθεί σε πιο οικονομικά ανεπτυγμένα και πλούσια και έχουν γίνει πολίτες σε αυτά τα κράτη. Όλοι οι αθλητές έχουν καταφέρει τα υψηλότερα επιτεύγματα με την χρησιμοποίηση των αναβολικών, οι οποίοι χωρίς αυτά δε θα μπορούσαν να παρουσιάζουν τα αποτελέσματα της παγκόσμιας κλάσης και να νικήσουν τους αντιπάλους τους.

Τύποι φιλάθλων.

Όλοι αυτοί οι αθλητές είτε διεξάγουν ατομικό ή ομαδικό άθλημα δηλαδή είναι μέλος κάποιας συγκεκριμένης ομάδας όπως ποδοσφαιρικής, καλαθοσφαιρικής κ.λπ. έχουν τους θαυμαστές τους , ( φίλαθλους) ή υποστηρικτές τους (οπαδούς). Οι περισσότεροι φίλαθλοι ενθουσιάζονται με την απόδοσή τους και τα αποτελέσματα τους και πολλές φορές απογοητεύονται, αλλά με τα από λίγο μπορούν να συνεχίσουν την καθημερινή ζωή τους χωρίς καμία επίπτωση. Τα άτομα που παρακολουθούν κάποιο μαζικό άθλημα όπως το ποδόσφαιρο, καλαθοσφαίριση κλπ μπορούν να χωριστούν σε πέντε τύπους. Ο πρώτος είναι αυτός ο τύπος που παρακολουθεί την αγαπημένη του ομάδα αποκλειστικά στην τηλεόραση. Ο δεύτερος τύπος είναι αυτός που συνεχώς ή περιστασιακά πάει στο γήπεδο. Το ποδόσφαιρο δεν είναι το νόημα της ζωής τους, αλλά ένα είδος εξόδου, όπου μπορεί να αδειάσει ή να ξαναφορτίσει επιπλέον τα συναισθήματά του. Ο τρίτος τύπος είναι κατά κανόνα, αυτών των ανηλίκων που χρησιμοποιούν το ποδόσφαιρο ως δικαιολογία για να συμμετάσχουν σε αγώνες. Απολύτως δεν έχουν καμία ατομικότητα και γενικά είναι αδιάφοροι για την ομάδα . Στον τέταρτο τύπο μπορούν να θεωρηθούν απλά ως οι διαβόητοι οπαδοί κάποιας ομάδας. Αυτοί είναι άτομα που είναι κοντά στο εικοστό πρώτο έτος. Δέχονται συνειδητά την κουλτούρα του ποδοσφαιρικού φανατισμού, και τους κανόνες που σχετίζονται με αυτή την κατάσταση. Ο πέμπτος τύπος είναι οι χούλιγκαν του ποδοσφαίρου. Αυτοί συμμετέχουν σε μάχες πριν και μετά τους αγώνες, είναι μέλη καλά οργανωμένων ομάδων με την ιδεολογία τους , με εχθρούς και φίλους και με στόχους.

Tαύτιση.

Οι περισσότεροι φίλαθλοι θα μπορούσαμε να πούμε ότι έχουν κάποιο πάθος για την ομάδα τους. Εκείνοι όμως που έχουν πιο πολύ πάθος που θα μπορούσαμε να το κατατάξουμε ως παράλογο είναι ο 4^ος και ο 5^ος τύπος των ατόμων που παρακολουθούν τα μαζικά αθλήματα. Τι κάνει αυτά τα άτομα του παιχνιδιού τόσο πιστά σε μια ομάδα ή σε ένα παίκτη που είναι έτοιμα να αναβάλλουν όλες τις υποθέσεις των για να υποστηρίξουν αθλητικές οργανώσεις και ιδιώτες τους οποίους πιθανώς ποτέ δεν θα αντιμετωπίζουν σε όλη τη ζωή τους;

Η απάντηση σύμφωνα με τον Daniel Wann, καθηγητή της ψυχολογίας στο Κρατικό Πανεπιστήμιο του Μάρεϊ(Murray State University) στο Kentucky, ο οποίος πέρασε το μεγαλύτερο μέρος της καριέρας του αφιερωμένο στην έρευνα για το φανατισμό των φιλάθλων, είναι ένα αίσθημα ταύτισης με την ομάδα. Εδώ ο φανατισμένος φίλαθλος δηλαδή ο οπαδός νιώθει μια ψυχολογική σύνδεση με την ομάδα και η απόδοση της ομάδας να σχετίζεται με αυτόν. Παρακολουθώντας τους οπαδούς με τις ομάδες τους, βλέπουμε ότι πράγματι ταυτίζονται με τις ομάδες και για μερικούς η ταύτιση με την ομάδα είναι τόσο σημαντική και ισχυρή δίνοντας την αίσθηση ότι αξίζουν κάτι.

Ίσως το πιο βασικό ερώτημα, ένα πραγματικό μυστήριο για αυτούς που δεν είναι φίλαθλοι είναι, γιατί οι άνθρωποι ακολουθούν τα αθλήματα του μαζικού αθλητισμού τόσο διακαώς; Τι είναι αυτό που κάνει μερικούς να ουρλιάζουν και να χρωματίζουν τα πρόσωπά τους ιδιαίτερα όταν ξέρουν ότι υπάρχει μια πολύ καλή πιθανότητα να χάσει η ομάδα τους;

(Α) Η ανάγκη να ανήκουν κάπου. Υποστηρίζοντας μια ομάδα φανατικά αυτοί οι φίλαθλοι νιώθουν κοινωνική σύνδεση. Μεγαλύτερη ταύτιση με μια ομάδα σχετίζεται με σημαντικά χαμηλότερα επίπεδα αλλοτρίωσης και μοναξιάς και υψηλότερα επίπεδα συλλογικής αυτοεκτίμησης και θετικού συναισθήματος. Επιπλέον, αυτοί που είναι πολύ ταυτισμένοι με την ομάδα τείνουν να κοινωνικοποιηθούν νωρίς στον αθλητισμό και το παιχνίδι δε το βλέπουν μόνο σαν παιχνίδι, αλλά επίσης ως μία νοσταλγική ή συναισθηματική εμπειρία. Πολλοί λένε ότι μπορούν να θυμηθούν τότε που ήσαν παιδιά και πήγαιναν στα παιχνίδια ή τα παιχνίδια τους φέρνουν μια ευχάριστη μνήμη από την παιδική τους ηλικία .

(Β) Μια επέκταση του εαυτού

Η ταύτιση με την ομάδα όχι μόνο ενισχύει την αίσθηση ότι ένα άτομο ανήκει κάπου κοινωνικά, αλλά επίσης έχει μεγάλο αντίκτυπο στην προσωπική αυτοεκτίμηση.

Οι φίλαθλοι που παρακολούθησαν την ομάδα να κερδίζει ανέφεραν σημαντικά υψηλότερες εκτιμήσεις για μελλοντική απόδοση της ομάδας, της δικής τους απόδοση της εργασίας και προσωπικής αυτοεκτίμησης από ό,τι έκαναν εκείνοι που παρακολούθησαν την ομάδα τους να χάνει. Την ώθηση που έλαβε η ομάδα οπαδών που κέρδιζε η ομάδα τους ήταν παρόμοια με την ώθηση που έλαβαν οι συμμετέχοντες όταν προσωπικά πέτυχαν ή απέτυχαν σε μια εργασία. «Η ομάδα είναι μια επέκταση του εαυτού», λέει ο Hirt, αναπληρωτής καθηγητής Ψυχολογίας και των Επιστήμων του Εγκεφάλου στο Πανεπιστήμιο της Ιντιάνα . Το να ανήκεις σε μια ομάδα είναι πιο σημαντικό από τη νίκη.

Μια άλλη πτυχή του αθλητικού φανατισμού είναι ακριβώς πόσο αφοσιωμένοι είναι οι οπαδοί. «Η όλη ιδέα πίσω από την ταύτιση είναι πώς πραγματικά βλέπουμε τους εαυτούς μας και αυτό δεν αλλάζει εύκολα,» λέει ο Robert j. Fisher, καθηγητής μάρκετινγκ στο Πανεπιστήμιο του Δυτικού Οντάριο, του οποίου η έρευνα τονίζει τις επιπτώσεις των κοινωνικών προσδοκιών στη διαχείριση και λήψη αποφάσεων των καταναλωτών. Αν δούμε τον εαυτό μας ως μέλος μιας οικογένειας, ο ρόλος αυτός δεν αλλάζει. Τέτοιοι τύποι συνδέσεων διαρκούν παρά πολύ και είναι πολύ ισχυροί.»

Ο Robert j. Fisher και οι συνάδελφοί δημοσίευσαν μια μελέτη το 1998 παρακολουθώντας τους οπαδούς των νικητριών ομάδων έναντι αυτών των ηττημένων και εξήγησαν τις υποταγές των. Ερευνώντας τους φιλάθλους στα χόκεϊ παιχνίδια, βρήκαν ότι οι επιτυχημένες επιδόσεις της ομάδας αναφερόταν ως κύριος λόγο για την ταύτιση.

Αλλά για τους οπαδούς των ηττημένων ομάδων δεν υπάρχει αυτή η σχέση. Αντί αυτού, μέλη αυτών των ομάδων έστρεψαν την προσοχή τους σε άλλες πτυχές της ομάδας τους, όπως πόσο τους άρεσαν μεμονωμένοι παίκτες.

Σύμφωνα με τον Robert j. Fisher επιλέγουμε ενεργά να βρούμε άτομα ή οργανώσεις που μας επιτρέπoυν να έχουμε ένα ορισμένο είδος της προβολής του εαυτού μας, να εκπροσωπούν τους εαυτούς μας σε άλλους ,όπως στην επιλογή των συζύγων ή των φίλων μας, θέλουμε να δούμε τους εαυτούς μας να κάνουν καλές επιλογές, να είναι έξυπνοι και υπερήφανοι για αυτό που είμαστε».

Σε μια πρόσφατη μελέτη που δημοσιεύθηκε στην Εφημερίδα της Κοινωνικής Ψυχολογίας, από τους Wann και Rick Grieve, καθηγητές της ψυχολογίας στο δυτικό Πανεπιστήμιο του Κεντάκυ, ρωτήθηκαν 148 οπαδοί από δύο ομάδες καθώς έφευγαν από έναν αγώνα και τους ζήτησαν να αξιολογήσουν την συμπεριφορά και το αθλητικό πνεύμα των οπαδών της ομάδας των. Στην συνέχεια κλήθηκαν να αξιολογήσουν τους οπαδούς της αντίπαλης ομάδας. Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι οι οπαδοί της νικήτριας ομάδας ήταν πιθανότερο να πουν ότι οι οπαδοί της αντίπαλης ομάδας εμφάνιζαν συμπεριφορά χειρότερη από τους οπαδούς της ομάδας τους, μια σαφή περίπτωση προκατάληψης που εμφανίζεται ως υπεράσπιση της μελών μιας ομάδας.

Όταν η ομάδα τους δεν πάει καλά, μπορούν επίσης να εμφανίσουν προκατειλημμένες αντιλήψεις ενάντια σε άλλους ανθρώπους, όπως στους διαιτητές, οι παίκτες άλλων ομάδων ή οπαδών. Η ανάκληση γεγονότων μπορεί επίσης να μην είναι ακριβής..

Εκείνοι που ταυτίζονται ιδιαίτερα με τις ομάδες τους έχουν την τάση να χρησιμοποιούν αυτές τις στρατηγικές αντιμετώπισης, όταν ομάδες τους δεν πάνε καλά. Επειδή η ομάδα είναι μέρος της ταυτότητάς τους, δεν μπορούν να αρνηθούν στους εαυτούς τους τη σημαντικότητα της ομάδας.

«Από να αποστασιοποιηθούν από τις ομάδες,» λέει ο Grieve, «αυτοί μπορούν να μετατοπίσουν τις προσδοκίες, που είναι ο τρόπος που διαλέγουν να αντεπεξέλθουν με τις δυσκολίες.»

Όταν η αθλητική ομάδα αποτυγχάνει, αυτοί που είναι ταυτισμένοι σε μεγάλο βαθμό μπορούν να πουν στον εαυτό της, «εμείς δεν είμαστε σαν τους άλλους ανθρώπους, είμαστε πιστοί και θα υποφέρουμε μαζί με την ομάδα μας ,» «, λέει ο Fisher. ««Όταν τελικά αρχίσουν οι επιτυχίες, ο καθένας θα δει ότι είμαστε πραγματικά έξυπνοι.»

Ο Wann επίσης τονίζει ότι, οι οπαδοί μπορούν να επιλέξουν να ακολουθήσουν μια άλλη αγαπημένη ομάδα σε ένα διαφορετικό άθλημα για λίγο, ή να αναπολούν τα περασμένα δοξασμένα χρόνια ή να ονειρεύονται μια μελλοντική επιτυχία. Δηλώνοντας πίστη σε μια ομάδα είναι ένας άλλος τρόπος που οι οπαδοί μπορούν να καταπραΰνουν τους εαυτούς τους

Μερικές φορές σύμφωνα με τον Rick Grieve, οι οπαδοί μπορούν να χρησιμοποιήσουν προκατάληψη εκ των υστέρων. «Αν και ήξερα ότι θα έχανε η ομάδα ήμουν τόσο πιστός που την επευφημούσα.» Σύμφωνα με τον Wann οι οπαδοί θέλουν να έχουν έλεγχο του αποτελέσματος αλλά αφού αυτό είναι αδύνατο αναπτύσσουν τις προλήψεις. Για παράδειγμα αν κάποιος οπαδός καθίσει σε συγκεκριμένο κάθισμα ή αν πιει συγκεκριμένη μάρκα μπύρας μπορεί να επηρεάσει το αποτέλεσμα, ακόμα και το χρώμα της μπάλας μπορεί να επηρεάσει το αποτέλεσμα του αγώνος. ‘Όλα αυτά βέβαια είναι μια ψευδαίσθηση και δεν βοηθούν με αποτέλεσμα η ομάδα να χάνει. Όμως παρά τις απώλειες οι οπαδοί παραμένουν ένθερμοι. Οι οπαδοί είναι τόσο ανθεκτικοί διότι μπορούν να ελπίζουν.

Φανατισμός.

Όπως είδαμε παραπάνω ο οπαδός μιας ομάδας ζει δια μέσου της ομάδας και είναι περήφανος για την ομάδα του προπαντός όταν φέρνει καλά αποτελέσματα και αυτό το αίσθημα τον βοηθάει και στη ζωή του . Ακόμα και στις δυσκολίες η ελπίδα για κάτι καλύτερο τον βοηθάει να ανταπεξέλθει στα προβλήματα. Μερικοί οπαδοί φανατίζονται αλλά κατορθώνουν να τηρούν τους κανόνες. Σε κάποιους άλλους όμως, όπως στους χούλιγκανs ο φανατισμός είναι τόσος μεγάλος που τρέφει συναισθήματα εγωισμού και μισαλλοδοξίας, οδηγεί σε μια μορφή φασισμού που φέρνει δυστυχία, βία, ολοκληρωτισμό και οδηγεί στην καταστροφή του κοινωνικού συνόλου και το δικαίωμα της επιλογής.

Προκαλεί κοινωνικό, πολιτιστικό, ψυχολογικό πρόβλημα και συχνά, φτάνει μέχρι το σωματικό. Είναι ταπεινωτικός σε κάθε μορφή, καθώς καταστρέφει το άτομο που είναι φανατισμένο καθώς και τα άλλα άτομα που έρχονται σε επαφή με αυτό το άτομο. Ο φανατικός είναι εκείνος που πιστεύει ότι ο μόνος τρόπος για να είναι κάποιος ευτυχισμένος πρέπει να ζήσει μέσα από ένα σύμβολο που επινοήθηκε, για παράδειγμα, μια ομάδα (ή ακόμα και να επιλέξει έναν ήρωα). Αυτή η εξιδανίκευση ενδέχεται να προκύψει κατά την παιδική ηλικία με παραδείγματα και διδασκαλίες που μαθαίνονται από τους γονείς, συγγενείς και την κοινωνία. Ορισμένες μορφές φανατισμού μπορεί να σχετίζονται με την απόδραση από την πραγματικότητα, δεδομένου ότι είναι συνδεδεμένες με μια πολύ ιδιαίτερη ευχαρίστηση δημιουργώντας με αυτόν τον τρόπο ένα ιδανικό σύμβολο, που μπορεί να διευκολύνει τον πόνο που προκαλεί η ζωή.

Ο φανατικός δεν είναι σε θέση να κατανοήσει τις επιλογές , τις προτιμήσεις, την συμπεριφορά και τις σκέψεις των άλλων ανθρώπων που είναι αντίθετες προς αυτόν και συμπεριφέρεται επιθετικά όταν η άλλη πλευρά του επιτίθεται ή προσβάλλει τον ιδεαλισμό του. Ο φανατικός (οπαδός) έχει μια πολύ πιο επιθετική δομή προσωπικότητας από τον φίλαθλο και είναι υπό την κυριαρχία της μιας ψυχολογική διαδικασίας που ονομάζεται «προβολή» δηλαδή η απόδοση δικών του αρνητικών στοιχείων σε άλλους .

Στο φανατισμό, όλοι είναι ίσοι, δεν υπάρχει καμία διαφοροποίηση μεταξύ των ατόμων, υπάρχει απώλεια αντικειμενικότητας και προσωρινά και εκμηδένιση της ικανότητας της λογικής. Το φανατισμένο άτομο είναι εντελώς παθιασμένο και θεωρεί ότι σκέφτεται και αισθάνεται ότι και άλλοι σκέφτονται και αισθάνονται. Υπάρχει ένα μείγμα από μεγάλα ιδανικά που πρέπει να έχει.

Ο φίλαθλος θα διατηρήσει τους θεσμούς, ο φανατικός θα επιτεθεί από την αρνητικότητα της προσωπικότητας και της συμπεριφορά του.

Ο φανατισμός είναι ένας παθολογικός τρόπος ύπαρξης στο οποίο αρνείται κάθε άλλο τη δυνατότητα διαφοροποίησης.

Φανατικοί οπαδοί μπορούν να υπάρχουν σε όλα τα αθλήματα αλλά εκδηλώνονται σε μεγαλύτερο βάθος εκεί του υπάρχουν μεγάλα πλήθη. Η διαρθρωτική βία έχει μια μεταδοτική φύση που δεν μπορούμε να καταλάβουμε. Ο φανατικός ενεργώντας με αυτό τον τρόπο και οδηγούμενος από έναν ηγέτη με ειδικά χαρακτηριστικά, φαίνεται να μην έχει όρια φθάνοντας ακόμη και στο θάνατο των διαδηλωτών και άλλων «ξένων» «εχθρών», χρησιμοποιώντας τον τραυματισμό των αντιπάλων ως μία από τις κύριες μηχανές της δράσης.

Χουλιγκανισμός και θάνατος.

Στην Αμερική μπορούμε να δούμε τον φανατισμό στον Αμερικάνικο football και στο χόκεϋ . Στην Λατινική Αμερική και στην Ευρώπη στο ποδόσφαιρο. Στην Αγγλία. Ισπανία, Ολλανδία, Ρωσία και σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες υπάρχουν στρατιές από χούλιγκανς. Αλλά και στην Ελλάδα οι χούλιγκανς δημιουργούν μεγάλο πρόβλημα. Πρόσφατο παράδειγμα τα οι εχθροπραξίες πριν την έναρξη του αγώνα του κυπέλου.

Αλήθεια γιατί οι χούλιγκανς δείχνουν τόση βία, μερικές φορές μας δίνουν την εντύπωση ότι επιζητούν τον θάνατο. Όλη η Ελλάδα έμεινε έκπληκτη από την αγριότητα των χούλιγκανς και μάλιστα πριν αρχίσει ο αγώνας του Κυπέλου Ελλάδος. Αυτό σημαίνει ότι τα γεγονότα δεν παρακινήθηκαν από ένα άδικο αποτέλεσμα αλλά από μια ενστικτώδη βίαια παρόρμηση. Οι επιστήμονες έχουν βρει μια θεωρία η οποία εξηγεί το φαινόμενο της βίας που προκαλούν οι χούλιγκανς , αυτή είναι η θεωρία του φόβου του θανάτου .

Για πρώτη φορά ο φόβος του θανάτου, αναφέρεται στο βιβλίο «Άρνηση του θανάτου» του Νομπελίστα πολιτισμικού ανθρωπολόγου Έρνεστ Μπέκερ που κέρδισε το βραβείο Πούλιτζερ. Σε αυτό το βιβλίο έχει ισχυριστεί ότι οι άνθρωποι βιώνουν συχνά μια σύγκρουση μεταξύ της επιθυμίας να ζήσουν και να κατανοήσουν το αναπόφευκτο του θανάτου. Όπως λέει ο Μπέκερ, «όλοι ξέρουμε ότι θα πεθάνουμε, ο κύριος σκοπός της ανθρώπινης ζωής είναι να γίνουμε ένας ήρωας και να ξεπεράσουμε το θάνατο» . Έτσι, αρχίζουμε να πιστεύουμε ότι μπορεί να ξεπεραστεί ο θάνατος, εάν λάβουμε μέρος σε κάτι αθάνατο, ότι θα συνεχίσουμε να ζούμε. Και αυτό νομίζουμε ότι θα μπορέσουμε να το κατορθώσουμε με την σκέψη ότι η ομάδα μας είναι μια αυτοκρατορία, μια θρησκεία. Αλήθεια πόσες φορές δεν έχουμε ακούσει από οπαδούς μιας μεγάλης ομάδας ;« Η ομάδα μας δεν είναι απλώς μια ομάδα, είναι μια θρησκεία.»

«Όλοι προσπαθούμε να σκεφτούμε την έννοια της ύπαρξης . Εάν είμαστε ένας οπαδός της Μπαρτσελόνα μπορούμε να απολαύσουμε την αίγλη του Champiοns Leagues. Βλέποντας τον Μέσσυ να βάζει κάτι απίθανα γκολ και την ομάδα γενικά να κάνει κάτι τρομερά παιχνίδια οι οπαδοί έχουν μια αίσθηση ηρωισμού, νιώθουν παντοδύναμοι.

Σύμφωνα μ τον Jeffrey Greenberg, ο αθλητισμός είναι μια συμβολική εκδοχή της τραγωδίας της ζωής. Αυτός είναι ένας λόγος γιατί ο χουλιγκανισμός βρίσκει γόνιμο έδαφος τόσο εύκολα στο ποδόσφαιρο. Η νίκη ή ήττα γίνονται αντιληπτές ως ζήτημα ζωής ή θανάτου.

Στο ελληνικό ποδόσφαιρο οι συγκρούσεις, μεταξύ των φανατικών οπαδών του Ολυμπιακού, Παναθηναϊκού , ΑΕΚ, ΠΑΟΚ κ.λπ. μπορούν να ειδωθούν ως μια πάλη μεταξύ ζωής και θανάτου, μια προσπάθεια των οπαδών να επιτύχουν την αθανασία, ένας πόλεμος να αποκτήσουν αυτοεκτίμηση, μια ηρωική εικόνα του εαυτού τους η εκδήλωση μιας επιθυμίας που προσδοκά το καλύτερο για τον εαυτό τους που μπορεί όμως να μετατραπεί στο χειρότερο. Οι συμπλοκές είναι είναι μια οργισμένη αντίδραση της προσέγγισης του θανάτου, επειδή οι ηττημένες ομάδες είναι «πληγέντες ήρωες.» Αλλά μιλάμε επίσης για το γεγονός ότι κατά κάποιον τρόπο οι οπαδοί χάνουν για τον εαυτό τους. Προσπαθούν να αισθάνονται ότι μπορούν να υπερνικήσουν το θάνατο και να απομακρυνθούν. Ο Greenberg μιλώντας για αμερικανούς οπαδούς σε τέτοιες περιπτώσεις λέει ότι «αφομοιώνουν ή εξισώνουν τον εαυτό τους με τους αθλητές ζώντας δια μέσου αυτών έμμεσα.»

Επομένως κάθε κραυγή από την εξέδρα, ένα χτύπημα στο στήθος, ένα ευρώ που δαπανάται για το συμβολισμό της αγαπημένης ομάδας των οπαδών , είναι μία μικροσκοπική προσπάθεια να αφήσει ένα αποτύπωμα στον κόσμο ενός υπέρ- ήρωα. Αυτή η ανυπέρβλητη αίσθηση , το τέλειο κοκτέιλ είναι χτισμένο στην ικανότητα της ανθρώπινης ψυχολογίας και της γραμμικής δομής του αθλήματος. Και ο νικητής και ο ηττημένος είναι περιορισμένοι. Λαμβάνοντας υπόψη πόσο υψηλά συναισθηματικά είναι η διακύβευση, δεν είναι έκπληξη το γεγονός ότι οι φίλαθλοι είναι ικανοποιημένοι με τα πογκρόμ, όταν τα πράγματα δεν πάνε καλά.

«Και αν βλέπουμε το να ανήκουμε στον αθλητισμό ως ένα ψυχολογικό μικρόκοσμο μεταξύ φυλής και έθνους, η ταραχή και ή βία είναι μόνο η εκδήλωση μιας αμυντικής αντίδρασης,» – λέει ο Heldon Solomon. καθηγητής κοινωνικής ψυχολογίας στο Skidmore College.

Η θεωρία του φόβου του θανάτου ελέγχου είναι κατάλληλη όχι μόνο στα γήπεδα, μπορεί να παρατηρηθεί στην πολιτική και στο Χόλυγουντ. Στη μελέτη του George Bush σχετικά με τις επιθέσεις της 11ης Σεπτεμβρίου, οι ερευνητές είπαν ότι όσοι θεώρησαν από το γεγονός ότι μπορούν εύκολα να χαθούν υποστήριξαν τον Μπους και την πολιτική του.

Σύμφωνα με τον Heldon Solomon στον αθλητισμό μπορεί κάποιος να γίνει διάσημος, αλλά για να γίνει θα πρέπει επίσης να κάνει κάτι που θα είναι μοναδικό, θα πρέπει να νικήσει όλους τους γήινους. Πρέπει να κάνει ένα φυσικό κατόρθωμα που όπως ήταν αναμενόμενο, να ξεπερνά τα όρια του χώρου και χρόνου. Μπορεί να διπλασιάσει τη φήμη και τις υπερφυσικές ικανότητες του.

Ο θάνατος μπορεί επίσης να παρακινήσει τους αθλητές να παίξουν καλύτερα μπάλα σύμφωνα μία μελέτη σε ομάδα της καλαθοσφαίρισης από ερευνητές στην Αμερική. Οι αθλητές όταν σκέπτονταν τον θάνατο έπαιζαν καλύτερα .

Η αντίληψη κάθε ατόμου σε μερικές καταστάσεις παίζει όχι μόνο μεγάλο ρόλο αλλά και προκαλεί σωματικές αντιδράσεις. Έτσι και στους οπαδούς κάθε ομάδας η παρακολούθηση του αγώνος προκαλεί ψυχολογικές και νευρολογικές αντιδράσεις.

Σύμφωνα με τον καθηγητή της κοινωνικής ψυχολογίας Samuel Summers στο Πανεπιστήμιο Tufts University που έχει κάνει μελέτες στον φανατισμό, οι άνθρωποι έχουν διαφορετικές ψυχολογικές αντιδράσεις όταν παρακολουθούν αθλήματα. Η αρτηριακή τους πίεση αυξάνεται και ιδρώνουν. Μαγνητικές Τομογραφίες δείχνουν ότι έχει αυξηθεί η ροή του αίματος σε περιοχές του εγκεφάλου που σχετίζονται με την ευχαρίστηση όταν παρακολουθούν την ομάδα με την οποία είναι παθιασμένοι να νικάει . Όταν βλέπουν την επιτυχία των αντιπάλων, αυξάνεται η δραστηριότητα του εγκεφάλου που σχετίζονται με την αντίληψη του πόνου. Έχουν μια ενστικτώδης αντίδραση στον αθλητισμό στο νευρωνικό επίπεδο που δείχνει ότι αυτοί οι άνθρωποι παίρνουν στα σοβαρά το άθλημα. Αυτή η αντίδραση λαμβάνεται ως διαταραχή από τους ψυχολόγους.

Κάθαρση.

Οι περισσότεροι όμως φίλαθλοι δεν έχουν αυτή τη διαταραχή. Μπορούν να παρουσιάσουν ένα ορισμένο επίπεδο της επιθετικότητας το οποίο τους βοηθά να διαφύγουν από τις εγκόσμιες δραστηριότητες της καθημερινής τους ζωής, όπως η παρακολούθηση του σχολείου ή η εργασία που μπορούν να τους γίνουν βαρετές ή να τους προκαλέσουν κατάθλιψη και αυτοί οι άνθρωποι τείνουν να αναζητήσουν ένα άδειασμα αυτής της έντασης κάπου –κάπου που ονομάζεται μετατόπιση. Δηλαδή, οι οπαδοί μπορούν να ουρλιάζουν και να πηδούν, ή να θυμούνται την οικογένεια του διαιτητή όταν είναι ενάντια στην ομάδα . Και αυτό το κάνουν ακόμη και άνθρωποι που κανονικά είναι ντροπαλοί, αλλά όταν περιβάλλονται από ανθρώπους που κάνουν τα ίδια πράγματα η ντροπαλότητα δεν έχει πια σημασία.

Έτσι ένας αγώνας του ποδοσφαίρου το Σαββατοκύριακο παρέχει μια λαμπρή ευκαιρία σε κάποιον να ασχοληθεί με θέματα του ποδοσφαίρου και να εκφράσει τα συναισθήματά του χαράς ή υπερηφάνειας προς την ομάδα του, αλλά ίσως το πιο σημαντικό είναι ότι κατορθώνει να δώσει διέξοδο στα καταπιεσμένα συναισθήματά του και να τα κατευθύνει προς τους οπαδούς της αντίπαλης ομάδας. Οι φίλαθλοι αφήνουν όλες τις σκοτούρες και ευθύνες της καθημερινής ζωής και για ενενήντα λεπτά τουλάχιστον, έρχονται σε επαφή με τα συναισθήματά τους και τα βγάζουν έξω από το σώμα τους. Δηλαδή κάνουν μία κάθαρση και οι φίλαθλοι της αντίπαλης ομάδας λειτουργούν σαν σάκος του μποξ.

Ο Διευθυντής του Χάρβαρντ του εργαστηρίου νεύρο-επιστήμης Μιν Sukkar, ο οποίος μελέτησε το φαινόμενο των οπαδών, έγραψε σχετικά για αυτό σε ένα άρθρο στο Ναυτίλο: «Μοναδική νευρολογία στον εγκέφαλο των οπαδών», ότι η κινητήρια δύναμη των οπαδών μέσα στην ομάδα και ενάντια στην αντίπαλη ομάδα, μπορεί να προέλθει από τα ίδια ένστικτα που έχουν τις ρίζες τους στην εξελικτική βιολογία και στο φυλετισμό, πράγματα που τροφοδοτούν φυλετική μισαλλοδοξία και τον πόλεμο. Ωστόσο, πιστεύει ότι το ποδόσφαιρο είναι μια εποικοδομητική διέξοδος για αυτά τα ένστικτα διότι η κοινωνία αποδέχεται ότι το ποδόσφαιρο είναι ένα από τα μέρη όπου οι οπαδοί μπορούν να βρίζουν και να μισούν τους οπαδούς της αντίπαλης ομάδας.

Κοινωνικός τυφλός.

Μόνο που σε κάποιες περιπτώσεις όπως στις περιπτώσεις των σκανδάλων ο φανατισμός μπορεί να οδηγήσει σε «κοινωνική τύφλωση.» Εδώ πρέπει να είμαστε προσεκτικοί. Τα σκάνδαλα που αφορούν την ομάδα που αγαπούν οι οπαδοί, δημιουργούν τις προϋποθέσεις για γνωστική παραφωνία, βάζοντας σε αμφισβήτηση τους ανθρώπους και τα σύμβολα που είχαν πιστέψει τόσο πολύ, μερικοί όμως παρά το γεγονός ότι παρουσιάζονται ηθικές συγκρούσεις συνεχίζουν να υποστηρίζουν τυφλά το άτομο που έχει κάνει τα σκάνδαλα ακόμα και αν τους παρουσιάσουν ατράνταχτες αποδείξεις. Εδώ μπορούμε να πούμε ότι αυτά τα άτομα παρουσιάζουν τα συμπτώματα του συνδρόμου του αληθινού πιστού .

Προτάσεις επίλυσης του προβλήματος.

Ο φανατισμός των χούλιγκανs δημιουργεί μεγάλο πρόβλημα στην κοινωνία μας. Έχουν παρθεί αστυνομικά μέτρα όπως βλέπουμε που δεν αποδίδουν. Σαφώς τα αστυνομικά μέτρα πρέπει να υπάρχουν, αλλά το κράτος θα μπορούσε να θεσπίσει διάφορα μέτρα. Αυτά τα μέτρα πρέπει να είναι μακροπρόθεσμα. Δηλαδή πρέπει να υπάρχει ΑΓΩΓΗ και ΠΑΙΔΕΙΑ. Και εδώ όχι μόνο ο ρόλος αλλά και η υποχρέωση και ευθύνη του Κράτους είναι αποκλειστική. Επιτέλους, θα πρέπει το Ελληνικό Κράτος να αντιληφθεί ότι ο Αθλητισμός συμβαδίζει με την κοινωνία. Αν η κοινωνία και η κυβέρνηση θεωρεί ότι ο μαζικός αθλητισμός είναι ο “σκουπιδοτενεκές” για να αδειάζει κάθε άτομο τα συναισθήματά του και να ικανοποιεί τα άγρια ένστικτά του και τα απωθημένα του ό χουλιγκανισμός όχι μόνο θα συνεχίσει να υπάρχει αλλά θα αυξαίνεται. Για να μειωθεί ο χουλιγκανισμός πρέπει το κάθε άτομο να μη νιώθει παραγκωνισμένο από την κοινωνία. Η βία προς παντός από τους νέους είναι μια βίαιη αντίδραση στις αδικίες που υφίστανται. Στην ουσία ο κάθε χούλιγκαν όταν έρχεται σε συμπλοκή βγάζει το μίσος εναντίον της αδικίας που υφίσταται από την κοινωνία ή μεταφέρει τα προβλήματα του που έχει καθημερινά στο γήπεδο. Πολλοί αντιδρούν με τη βία διότι μαθαίνουν αυτή την συμπεριφορά από πολύ μικρά παιδιά . Από πολύ μικρά παιδιά γνωρίζουν τη βία από την τηλεόραση και αργότερα όλα τα παιχνίδια που παίζουν στο διαδίκτυο ,τους διδάσκουν τη βία. Τα περισσότερα παιχνίδια τους μαθαίνουν πώς να σκοτώνουν . Έτσι η βία ενσαρκώνεται στον οργανισμό τους, υποβόσκει και όταν βρει γόνιμο έδαφος με την παραμικρή αφορμή εκδηλώνεται με τη χειρότερη μορφή. Είναι σαν δύο βυτία με βενζίνη να κάνουν αγώνα ράλι . Αναπόφευκτο αργά ή γρήγορα ένα από τα δύο βυτία θα ανατιναχθεί στον αέρα. Έτσι και όταν κάποιοι ζουν καθημερινά με μια υποβόσκουσα βία ή εχθρότητα, το πιο πιθανόν είναι να υπάρχουν συμπλοκές ή εχθρότητες . Τι θα γινόταν, αν στα σχολεία διδασκόταν η κατανόηση ή ενσυναίσθηση, η καλοσύνη, η αγάπη, η οικειότητα, η ανθεκτικότητα, η καλύτερη επικοινωνία κ.λ.π.; Τα παιδιά θα μεγάλωναν διαφορετικά, το κάθε ένα θα προσπαθούσε να επικοινωνήσει με το άλλο και να εμπλουτιστεί με έννοιες και συναισθήματα από το κάθε άτομο. Απεναντίας προβάλλουμε τον εγωισμό και ότι μπορεί να κάνει κακό στην ψυχή του ανθρώπου για προοδευτισμό και μετά τα παιδιά μας απεγκλωβισμένα σ’ αυτά τα δίκτυα, αποξενώνονται, γίνονται άβουλα να χρησιμοποιηθούν από τον κάθε επιτήδειο για όφελός του. Οι χούλιγκανς είναι κάποιοι «ιδιωτικοί στρατοί» που ανήκουν σε ιδιωτικά σωματεία και λειτουργούν για το όφελός τους. Σε αυτούς τους «ιδιωτικούς στρατούς» λειτουργεί η συναισθηματική απόσταση όπως και στους κανονικούς στρατούς όταν διεξάγουν πόλεμο. Για ένα χούλιγκαν είναι πιο εύκολο να χτυπήσει ένα άλλο χούλιγκαν αν του έχει δώσει χαρακτηριστικά εχθρού του έθνους Φενέρ Μπαχτσέ – Ολυμπιακός) ή αν το βλέπει σαν απειλή στην ύπαρξή του. Ένας χούλιγκαν του Παναθηναϊκού νιώθει απειλή από ένα του Ολυμπιακού ή της Α.Ε.Κ η του Π.Α.Ο.Κ γιατί η ομάδα τους προσπαθεί να νικήσει την ομάδα με την όποια έχει ταυτισθεί. Αφού η ομάδα τους θέλει να κάνει ζημιά στην ομάδα του ο χούλιγκαν του Παναθηναϊκού νιώθει ότι οι οπαδοί αυτών των ομάδων πρέπει να τιμωρηθούν γιατί είναι μέλη αυτών των ομάδων . Απειλούν την ομάδα του, άρα απειλούν την ίδια υπόστασή του, είναι εχθροί. Πόσο διαφορετικά θα ήταν αν τα συναισθήματά του ήταν αδελφικά με αυτούς των αντιπάλων ομάδων, αν οι οπαδοί δεν ένιωθαν τόσο αδύναμοι και δεν ένιωθαν την ανάγκη να ταυτιστούν με κάποια ομάδα για να νιώσουν πιο δυνατοί; Θα είχαν μια αυτοπεποίθηση και θα παρακολουθούσαν τον κάθε αγώνα για ένα ωραίο θέαμα. Ενώ όπως είναι τώρα η κατάσταση στην σύγχρονη κοινωνία η ομάδα για κάθε οπαδό φανατισμένο (χούλιγκαν) είναι όπως το ναρκωτικό. Η ελληνική πολιτεία θα μπορούσε να βοηθήσει εκπαιδεύοντας τους νέους από την σχολική ηλικία με κοινωνικές δεξιότητες όπως αυτές που αναφέραμε παραπάνω. Αλλά όπως φαίνεται μέχρι τώρα οι πολιτικοί δεν έχουν καμία διάθεση να κάνουν τέτοια πράγματα ούτε κατά διάνοια. Επομένως απομένει στους συλλόγους και τους γονείς. Πόσο ωραία θα ήταν αν οι σύλλογοι βοηθούσαν τους οπαδούς να μειώσουν τον φανατισμό τους και να βλέπουν το ποδόσφαιρο ή άλλο μαζικό άθλημα σαν θέαμα. ! Θα μπορούσε να γίνει. Δε χρειάζεται να διαλύσουν τους συνδέσμους, αλλά να τους αλλάξουν μορφή. Αντί να μισούν τους αντιπάλους θα μπορούσαν να επικοινωνήσουν μαζί τους. Τα μεγάλα σωματεία αφού συνεννοηθούν μεταξύ τους, να φτιάξουν forums στο διαδίκτυο όπου θα δέχονται φιλάθλους να μιλήσουν από αντίπαλα σωματεία. Ο βασικός κανόνας θα είναι οι φίλαθλοι να εκφράζουν τα συναισθήματα τους κόσμια , αυτοί που θα παρατρέπονται θα μπλοκάρονται αμέσως. Θα διεκδικούν αυτό που πιστεύουν αλλά με διεκδίκηση. Οι νικητές μετά ένα αγώνα θα χρησιμοποιούν την ενσυναίσθηση. Για παράδειγμα θα μπορούσαν να πουν «Καταλαβαίνουμε τώρα τον πόνος σας της ήττας, θα νικήσετε την άλλη φορά ! Τώρα ελάτε να σας κεράσουμε για να είναι πιο γλυκός ο πόνος.» Οι φίλαθλοι μεγάλων σωματείων να πηγαίνουν μαζί σε φιλανθρωπικά ιδρύματα ή σε νοσοκομεία για να κάνουν εθελοντική εργασία ή να κάνουν φεστιβάλ που θα είναι καλεσμένοι κοινωνοί φορείς. Θα μπορούσαν κάνουν εκδρομές μαζί. Ο σκοπός είναι όλα αυτά τα άτομα να επικοινωνούν σαν φίλοι και όχι να είναι «διαθέσιμοι στρατοί» για να βγάλουν ό ένας τα μάτια του άλλου. Μπορεί οι παραπάνω προτάσεις να φαντάζουν ανεφάρμοστες και με τις σημερινές καταστάσεις μάλλον ακατόρθωτες. Αλλά αν υπάρξουν κάποιοι που έχουν τα κότσια να κάνουν κάτι, σιγά-σιγά θα μπορέσει να γίνει. Όταν μερικοί αρχίσουν να νιώθουν καλά όλοι μετά θα θέλουν να συμμετέχουν. Μην ξεχνάτε τα «γαλάζια και τα πράσινα καφενεία .» Τότε αν ήσουν Πασοκατζής ήταν αδιανόητο να πας σε γαλάζιο καφενείο. Τώρα όμως φαντάζει σαν παραμύθι. Ο εγκέφαλος έχει τεράστια δύναμη και μπορεί να κάνει πολλά καλά πράγματα αλλά και καταστρεπτικά. Για παράδειγμα αν κάποιος χαμογελάσει παράγει την ενδορφίνη που τον κάνει να νιώθει ωραία. Αν όμως κάποιος τσακώνεται συνέχεια και θυμώνει παράγει την κορτιζόλη μια ουσία που βοηθά το άτομο να πολεμήσει το άγχος. Αλλά στην περίπτωση των χούλιγκανς επειδή τσακώνονται συχνά το σώμα τους παράγει συνέχεια κορτιζόλη με αποτέλεσμα να δημιουργηθούν σωματικά προβλήματα. Επειδή και αυτή η πρόταση είναι σχεδόν σίγουρο ότι ποτέ δεν θα εφαρμοσθεί, απομένει στους γονείς να διαπαιδαγωγήσουν το παιδί τους, έτσι που να το μεγαλώσουν χωρίς φανατισμό. Το παιδί από μικρό ψάχνει να βρει την ταυτότητά του. Όμως αρκετοί γονείς αντί να το βοηθήσουν να αναπτύξει την προσωπικότητά του προσπαθούν να του επιβάλλουν αυτό που θέλουν αυτοί. Πολλές φορές του συνθλίβουν την προσωπικότητά του ή άλλες φορές οι γονείς δεν μπορούν να καταλάβουν τις «κραυγές αγωνίας» που στέλνουν τα παιδιά με την συμπεριφορά τους όπως ανυπακοή, χαράκωμα του σώματός τους κλπ. Όταν φτάνουν στην εφηβική ηλικία νιώθουν τελείως απομακρυσμένα από τους γονείς τους , δεν τους εμπιστεύονται και δεν ακολουθούν τις συμβουλές τους , διότι νιώθουν ότι οι γονείς τους στην καλύτερη περίπτωση δεν ξέρουν να τους βοηθήσουν και στην χειρότερη ότι δεν νοιάζονται καθόλου. Πράγματι μερικοί γονείς δίνουν την εντύπωση ότι αφήνουν το παιδί να μεγαλώσει στον «αυτόματο πιλότο». Έτσι κατά την εφηβική ηλικία το παιδί όταν δεν βρει υποστήριξη από τους γονείς ψάχνει να βρει αυτή την υποστήριξη σε ομάδες αναφοράς. Αυτές οι ομάδες ορίζονται από κάποια άτομα που να μοιράζονται ένα σύνολο κανονισμών, αξιών, η πιστεύω και έχουν συγκεκριμένα ορισμένες σχέσεις μεταξύ τους, όπως ότι οι συμπεριφορές τους είναι αλληλοεξαρτώμενες. Δυστυχώς όμως οι περισσότερες ομάδες αναφοράς αναπληρώνουν προς το χείριστο τους γονείς . Μια από αυτές τις ομάδες είναι και οι χούλιγκανς. Όταν ο έφηβος δεν έχει προσωπικότητα καταλήγει σε μια ομάδα αναφοράς όπου τις περισσότερες φορές υπάρχει κάποιος αυταρχικός αρχηγός.

Για αυτό οι γονείς πρέπει να:

1. Βοηθούν τα παιδιά τους να δημιουργήσουν τη δική τους ταυτότητα, δίνοντάς τους αρκετή πρωτοβουλία ώστε να μπορέσουν να δημιουργήσουν τη δική τους θέση στον κόσμο. Αυτό δεν σημαίνει ότι τα παιδιά πρέπει να βγαίνουν με κακές παρέες. Οι γονείς πρέπει να παρέχουν στα παιδιά τους αυτονομία όχι όμως ανεξαρτησία. Δεν πρέπει να ξεχνούν ότι είναι γονείς και πρέπει να ξέρουν που είναι τα παιδιά τους.
2. Διαχειρίζονται τις διαφωνίες με σοφία. Οι φωνές και η αυταρχικότητα κάνει το παιδί να ταμπουρώνεται με αποτέλεσμα να υπάρχουν δύο «στρατόπεδα» στο σπίτι. Οι γονείς με σύνεση πρέπει να εξηγούν την κατάσταση στο παιδί . Είναι ανώφελο οι γονείς να προσπαθούν να επιβάλλουν τη γνώμη τους για το στιλ της ζωής των παιδιών επειδή δεν είναι σαν το δικό τους.
3. Προσκαλούν τους φίλους των παιδιών που δεν τους αρέσουν για δείπνο. Είναι καλύτερα από την άμεση απόρριψη των φίλων των παιδιών Όταν δουν τα παιδιά πως αντιδρούν οι φίλοι τους με τους γονείς τους, μπορούν να πάρουν μια καλύτερη εικόνα για τους φίλους τους
4. Μιλούν με τους εφήβους σχετικά για όλους τους κινδύνους, ναρκωτικά, βία, και ότι χειρότερο μπορεί να συμβεί και τις συνέπειες που μπορούν να έχουν.
5. Μοιράζονται γεγονότα από τη ζωή των παιδιών τους για δουν τα παιδιά τους ότι οι γονείς τους ενδιαφέρονται για τη ζωή τους και να μην τους ανακρίνουν.
6. Είναι ένα πρότυπο ρόλου. Με τις πράξεις τους μπορούν να βοηθήσουν πιο πολύ τα παιδιά τους από τις συμβουλές, προπαντός αν οι πράξεις διδάσκουν ηθικά και ιδεολογικά παραδείγματα. Τα παιδιά αν έχουν ένα καλό πρότυπο ρόλου από νωρίς, θα είναι λιγότερο πιθανό να λάβουν κακές αποφάσεις στην εφηβική ηλικία.
7. Να διδάξουν στα παιδιά τους τρόπους για να χτίσουν καλές κοινωνικές δεξιότητες, όπως ενσυναίσθηση , αυτοεκτιμηση και αυτοπεποίθηση, σεβασμό, εξάσκηση στην επίλύση προβλημάτων, ευγνωμοσύνη, ανθεκτικότητα, καλοσύνη κ.λπ. Επίσης καλά θα ήταν να μπορέσουν τα παιδιά και οι γονείς να μάθουν πώς να ελέγχουν το θυμό. Άμα οι γονείς κάνουν καλά τη δουλειά τους και τα παιδιά νιώθουν καλά για τον εαυτό τους είναι δύσκολο να μπλέξουν με χούλιγκανς.

Επίλογος.

Ο φανατισμός στον μαζικό αθλητισμό ιδίως στο ποδόσφαιρο πλήττει τη χώρα μας καθημερινά. Η κυβέρνηση έχει πάρει κάποια μέτρα αλλά δεν φαίνεται να βοηθούν να λυθεί το πρόβλημα διότι το πρόβλημα είναι πιο σύνθετο. Η κοινωνία μαζί με την οικογένεια και την εκπαίδευση πρέπει να συμβάλλουν τουλάχιστον να μειωθεί το πρόβλημα. Αλλιώς ο χουλιγκανισμός θα συνεχίσει να ταλανίζει την κοινωνία μας για πολύ καιρό.
Copyright Tomyalo.com. All Rights Reserved. This work may not be copied, reproduced, or used without written permission by the author.