Εκατομμύρια άνθρωποι αισθάνονται μοναξιά κάθε ημέρα σε όλο τον κόσμο. Στην Ελλάδα κάποιες έρευνες αναφέρουν ότι ένα ποσοστό 10 τις εκατό του πληθυσμού «αισθάνεται συχνά μόνο» ενώ το 67 τις εκατό «αισθάνεται μερικές φορές μόνο». Τη μοναξιά θα πρέπει να τη βλέπουμε σαν δείκτη αναγκών που δεν έχουν εκπληρωθεί και όχι σαν ένα άχρηστο χαρακτηριστικό προσωπικότητας που δεν μπορούμε να το αλλάξουμε. Οι ανάγκες αυτές μπορούν να είναι: Να έχουμε ένα κύκλο φίλων, ένα συγκεκριμένο φίλο, να μάθουμε πράγματα μόνοι μας χωρίς φίλους ή να έχουμε πιο πολύ εμπιστοσύνη στον εαυτό μας γενικά. Η μοναξιά πολλές φορές συγχέεται με την κατάθλιψη. Αν δεν δώσουμε την κατάλληλη προσοχή μπορούμε να έχουμε προβλήματα υγείας.
Η μοναξιά όμως, δεν είναι το ίδιο όπως η μοναχικότητα. Στη μοναχικότητα το άτομο μπορεί να είναι μόνο και να μη νιώθει μοναξιά, μπορεί να επιλέξει να μείνει ένα διάστημα μόνο του μακριά από τους άλλους, να βρει τη σχετική ηρεμία που χρειάζεται και μετά από αρκετή περισυλλογή, μπορεί να επανέλθει στη ζωή πιο δυνατό και σίγουρο για τον εαυτό του. Στη μοναξιά νιώθουμε ένα αίσθημα κενού μέσα μας που μας κάνει να νιώθουμε απομονωμένοι από τον υπόλοιπο κόσμο, κομμένοι από αυτούς που θα θέλαμε να είμαστε μαζί, ακόμη και αν περιτριγυριζόμαστε από παρέες, προκαλώντας μας έτσι μία θλίψη.
Διακρίνουμε δύο είδη μοναξιάς: Κοινωνική μοναξιά και συναισθηματική μοναξιά. Κοινωνική μοναξιά είναι η μοναξιά που αισθανόμαστε όταν μας λείπει η κοινωνική δικτύωση. Συναισθηματική μοναξιά είναι η απουσία στενής συναισθηματικής σχέσης. Οι άνθρωποι με δραστήρια κοινωνική ζωή σπάνια υποφέρουν από κοινωνική μοναξιά αλλά μπορούν να έχουν προβλήματα με τη συναισθηματική μοναξιά.. Μία στενή συναισθηματική σχέση μπορεί να τους βοηθήσει. Την αποφεύγουν όμως διότι τους τρομάζει επειδή χρειάζεται μεγάλη αυτό-αποκάλυψη και υπάρχει η δυνατότητα να απορριφθούν. Επίσης μία στενή σχέση απαιτεί μία μη ανταγωνιστική ατμόσφαιρα και αυτό είναι παρά πολύ δύσκολο στην σημερινή μας κοινωνία.
Ο πόνος από τη μοναξιά μπορεί να είναι ανυπόφορος, δεν κάνει διακρίσεις στην ηλικία και εξυπνάδα και γίνεται πιο ανυπόφορος όταν έχουμε αρνητική εικόνα για τον εαυτό μας. Μερικοί από μας διαιωνίζουμε τη μοναξιά μας, απομονώνοντας τον εαυτό μας από τους άλλους ανθρώπους και δραστηριότητες. Άλλοι για να αποφύγουμε τη μοναξιά προχωρούμε πολύ γρήγορα σε μία σχέση ή αναμειγνυόμαστε σε δραστηριότητες χωρίς να αναλύσουμε τις συνέπειες της ανάμειξής μας. Αργότερα μπορεί να βρεθούμε σε μία μη ικανοποιητική σχέση ή σε δραστηριότητες που δεν μας αρέσουν.
Η μοναξιά μπορεί να δημιουργήσει σοβαρά προβλήματα υγείας αν δεν θεραπευθεί και να μας οδηγήσει στην κατάθλιψη, αρρώστια και ακόμα αυτοκτονία. Μολονότι μπορεί συχνά να κτυπήσει τους ανθρώπους με ειδικές ανάγκες, είναι πολύ σύνηθες πρόβλημα μεταξύ των άλλων ανθρώπων και συγκεκριμένα με τους ανύπαντρους. Μερικοί από αυτούς, δεν ξέρουν πώς να έρθουν σε κοινωνική επαφή με τους άλλους. Άλλοι επειδή φοβούνται ότι θα απορριφθούν, δεν προσπαθούν να κάνουν φιλίες. Αυτές οι συμπεριφορές τους κάνουν να νιώθουν μοναξιά
Η μοναξιά μπορεί να πολεμηθεί με τις εξής στρατηγικές: Όταν νιώθουμε μοναξιά πρέπει να σκεφτόμαστε ότι δεν θα κρατήσει για πάντα. Να μετατοπίσουμε την εστίαση από τον εαυτό μας, στους άλλους. Να χαλαρώσουμε και να κάνουμε ένα περίπατο.
Να προσπαθούμε να βοηθούμε άλλους ανθρώπους. Να έχουμε διαθέσιμα βιβλία, μουσική ή σταυρόλεξα τα οποία μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε για να μας κάνουν να απολαύσουμε τον χρόνο που είμαστε μόνοι. Να διερευνήσουμε την πιθανότητα να κάνουμε πράγματα μόνοι τα οποία συνήθως κάνουμε με άλλους ανθρώπους (όπως να πάμε στο σινεμά).
Να δίνουμε αξία σε όλες τις φιλίες και να μην περιμένουμε μία ρομαντική σχέση να ανακουφίσει όλη την μοναξιά μας. Να προσπαθούμε να συναντούμε καινούργιους ανθρώπους, να αναπτύσσουμε κοινωνικές δεξιότητες και να μην κρίνουμε καινούργιες γνωριμίες από σχέσεις που είχαμε στο παρελθόν. Να μην αποφασίζουμε προκαταβολικά πως θα αισθανθούμε. Να συνειδητοποιήσουμε ότι κανένας άλλος δεν είναι σαν και μας. Είμαστε σπέσιαλ και μοναδικοί. Κανένας δεν έχει την ανατροφή μας, τις αξίες μας, τις δυνάμεις που έχουμε και τα όρια. Ας ξαλαφρώσουμε τον εαυτό μας από αυτό τον πόνο που κουβαλάμε και ας φτιάξουμε ένα καινούργιο εαυτό.
