Η αντιμετώπιση της φωτιάς είναι πολύ επικίνδυνο επάγγελμα. Οι πυροσβέστες αντιμετωπίζουν: τον κίνδυνο να καούν, σωματική εξάντληση, αφυδάτωση, θερμοπληξία, ρεκόρ καρδιακών προσβολών κ.λ.π.
Στην ώρα της κατάσβεσης της φωτιάς το άγχος, ο φόβος και ο πανικός μπορούν να οδηγήσουν στη κατάρρευση της καθαρής σκέψης και οργανικής δομής. Υπάρχει όριο διεκπεραίωσης πληροφοριών σε μία δύσκολη κατάσταση και κοινά λάθη μπορούν να συμβούν. Υπολογισμοί δείχνουν ότι πολλοί θα μπορούσαν να σωθούν από μία φωτιά αν είχαν εκπαιδευτεί αρκετά πριν την καταστροφή. Όταν λείπει η εξάσκηση, το πιο πιθανόν είναι ο πυροσβέστης να νιώσει μοναξιά, να έχει ενοχές για κακή απόδοση, να έχει αισθήματα εκτός ελέγχου και να νιώθει σαν θύμα.
Σε μια κακή εβδομάδα οι πυροσβέστες μπορεί να δουν περισσότερες τραγωδίες από ό,τι έχουν δει οι πιο πολλοί άνθρωποι σε όλη τους τη ζωή. Αυτές οι εμπειρίες τυπώνονται στο μυαλό τους για πάντα και όταν πηγαίνουν στο σπίτι τους μπορούν να νιώθουν αβοήθητοι και συντετριμμένοι από: το μέγεθος και το απροσδόκητο της καταστροφής, τη θέα και τη μυρωδιά των καμένων κορμιών, την αγωνία των συγγενών, τον πόνο, την ψυχική αγωνία των θυμάτων και την τρομερή πίεση της δουλειάς.
Ένα από τα κυριότερα προβλήματα που τους προκαλεί άγχος είναι η ταυτοποίηση. Ταυτοποίηση είναι μία γνωστική διαδικασία συναισθηματικής εμπλοκής στην οποία εμείς βλέπουμε τους άλλους σαν τους εαυτούς μας. Οι πυροσβέστες συνήθως ταυτίζονται με τα θύματα καταστροφής και τις οικογένειες των θυμάτων, προπαντός αν υπάρχουν παιδιά από τα θύματα, οι πυροσβέστες τα ταυτίζουν με τα παιδιά τους.
Άλλο πρόβλημα που δημιουργεί μεγάλο άγχος είναι η κύρια και δευτερεύουσα διαταραχή μετά-τραυματικού άγχους. Στην κύρια διαταραχή μετά-τραυματικού άγχους, ο πυροσβέστης αντιμετωπίζει το θάνατό του ή τραυματισμό του ή ενός συναδέλφου, από τη φωτιά ή από καταστροφικό γεγονός.
Στη δευτερεύουσα διαταραχή μετά-τραυματικού άγχους είναι η εμπειρία του τραύματος που προέρχεται από συμπεριφορές και αισθήματα που απορρέουν, όταν βοηθούν ή θέλουν να βοηθήσουν ένα θύμα που υποφέρει. Αυτές οι δύο περιπτώσεις είναι ένα από τα πιο σοβαρά προβλήματα, που μπορούν να δημιουργήσουν άγχος στον πυροσβέστη. Υπάρχει η λαθεμένη αντίληψη ότι τα παραπάνω προβλήματα θα ξεχασθούν και ο πυροσβέστης θα συνεχίσει τη ζωή του. Τα προβλήματα αυτά όμως δεν φεύγουν και μένουν στο μυαλό του να τον βασανίζουν. Χρειάζεται συστηματική προσπάθεια με ψυχολόγο και με ένα πρώην θύμα διαταραχής μετά-τραυματικού άγχους.
Άλλη πηγή άγχους είναι το άστατο ωράριο. Ένας πυροσβέστης δεν έχει κανονικό ωράριο εργασίας όπως έχουμε όλοι μας. Αυτό του δημιουργεί προβλήματα στον ύπνο και στις σχέσεις με την οικογένειά του, διότι η οικογένειά του για να αναπτύξει νορμάλ σχέσεις τον χρειάζεται δίπλα του σε κανονικό ωράριο.
Όμως η δομή της δουλειάς του δεν το επιτρέπει αυτό. Η προσωπική τους και οικογενειακή τους ζωή συνδέεται και οργανώνεται γύρω από το πυροσβεστείο λόγω του ότι ο πυροσβέστης αναγκάζεται να μένει και κοιμάται αρκετές φορές σε αυτό. Η συνεχής όμως απουσία των πυροσβεστών από το σπίτι τους και την κοινωνική ζωή προκαλεί δυσαρέσκεια στις συζύγους τους διότι πολλές φορές νιώθουν μοναξιά. Αποτέλεσμα ο γάμος μπορεί να καταλήξει σε διαζύγιο. Στην Αμερική το ποσοστό των διαζυγίων των πυροσβεστών είναι τρεις φορές μεγαλύτερο από το γενικό πληθυσμό.
Σε όλα αυτά τα προβλήματα, που προκαλούν άγχος, οι πυροσβέστες μπορούν να ακολουθήσουν μερικές στρατηγικές ή να μάθουν διάφορες συμπεριφορές, που μπορούν να τους βοηθήσουν.
Στο πρόβλημα που δημιουργείται με την ταυτοποίηση θυμάτων, ένας αποτελεσματικός τρόπος μπορεί να είναι, οι πυροσβέστες να διδαχθούν αποτελεσματικούς τρόπους από ψυχολόγους για να ελαττώσουν την ταυτοποίηση με τα θύματα.
Κατά τη διάρκεια της καταστροφής είναι σημαντικό οι πυροσβέστες να μοιράζονται τα αισθήματα ενοχής, όταν νιώθουν αβοήθητοι και να καθησυχάζονται από τους συνάδελφους και προϊστάμενους.
Το χιούμορ μπορεί να βοηθήσει τους πυροσβέστες αρκετά. Συνήθως χρησιμοποιείται από τους πυροσβέστες και τους κάνει να μοιράζονται συναισθηματικά την εμπειρία του τραύματος και να νιώθουν σαν οικογένεια.
Σε περίπτωση νεκρών θυμάτων οι τελετές μπορουν να δώσουν νόημα στα γεγονότα. Η ενταφή του νεκρού για παράδειγμα είναι μία πολιτισμική τελετή η οποία βοηθάει τα άτομα να διαχειριστούν τον φόβο, όταν υπάρχει χάος και σύγχυση. Σε μία πόλη της Αμερικής οι πυροσβέστες ένιωσαν θυμό και δυσφορία, όταν κατά τη διάρκεια της νύχτας άφησαν καμένα πτώματα στον αεροδιάδρομο του αεροδρομίου της πόλης.
Οι οικογένειές των πυροσβεστών μπορούν να προσφέρουν τη μεγαλύτερη υποστήριξη. Συνιστάται στις συζύγους να μην είναι ανταγωνιστικές επειδή πολλές φορές νιώθουν αποξενωμένες, να δείχνουν κατανόηση και να συμπαραστέκονται στους πυροσβέστες. Να μην ξεχνούν ότι ζουν σε συγκεκριμένες καταστάσεις. Οι σύζυγοι δεν πρέπει να βασίζονται στον άνδρα τους για να γίνουν ευτυχισμένες. Πρέπει να προσπαθήσουν να βρουν την ευτυχία μέσα από τον εαυτό τους και να βελτιώσουν τη συμπεριφορά τους. Αυτό θα τους επιτρέψει να απολαύσουν τις στιγμές με τους άνδρες τους καλύτερα. Όμως και οι δυο σύζυγοι πρέπει να μάθουν να μοιράζονται τα πράγματα που τους συμβαίνουν. Η επικοινωνία είναι πολύ σημαντικό μέρος της σχέσης. Ο πυροσβέστης πρέπει να βρει χρόνο να μιλήσει με τη σύζυγο και τα παιδιά του. Πρέπει να λειτουργούν αρμονικά και να δουν ότι οι ζωές τους δεν απορροφιούνται από τον τρόπο ζωής και τις απαιτήσεις της δουλειάς.
Οι πυροσβέστες μπορούν να μειώσουν το άγχος τους δείχνοντας την απαραίτητη υποστήριξη ο ένας για τον άλλο. Ένας πυροσβέστης προσφέροντας τη συμπάθειά του, τη κατανόηση και τη φιλία του σε ένα συνάδελφο που έχει περάσει ένα τραυματικό γεγονός μπορεί να τον ανακουφίσει αρκετά. Όταν ένας πυροσβέστης που έχει τύχει σε μια τραγωδία αφήνει τα δάκρυα να ξεχειλίσουν από τα μάτια του, αυτό δεν σημαίνει αδυναμία αλλά ότι είναι άνθρωπος. Ο πυροσβέστης αυτή τη στιγμή πρέπει να λάβει ανακούφιση, συμπόνια, βοήθεια με επιβεβαίωση, ενθάρρυνση, διαφώτιση και παρηγοριά, ιδίως όταν υπάρχει απώλεια και πένθος. Ο πυροσβέστης πρέπει πρώτα να νιώσει ότι κάποιοι ακούν και καταλαβαίνουν τον πόνο του, μετά να διδαχθεί καινούργιες συμπεριφορές, διαθέσεις και απόψεις. Με ελπίδα και πίστη πρέπει να εκπαιδευτεί και να φύγει από την κατάσταση που τον βασανίζει. Για να ξεπεράσει το πρόβλημα χρειάζεται αρκετό χρόνο και προπαντός βοήθεια.
