Όλοι έχουμε προβλήματα μνήμης κάπου- κάπου. Πολλές φορές μπορεί να ξεχάσουμε ένα όνομα ή κάποιον αριθμό και μετά μας επανέρχεται στο μυαλό. Αυτά είναι συνηθισμένα προβλήματα που μπορεί να τα έχει το κάθε άτομο κάθε ημέρα. Μερικές φορές όμως μερικοί δεν μπορούν να θυμηθούν σημαντικά γεγονότα της ζωής τους όπως το παρελθόν τους ή μία συνάντηση με κάποιον άλλον κ.λ.π. Αυτά τα προβλήματα μνήμης είναι παθολογικά.
Μερικά από τα συμπτώματα που συνδέονται με τα προβλήματα μνήμης είναι:
Μυθοπλασία. Η μυθοπλασία χαρακτηρίζεται από πληροφορίες που τις χρησιμοποιούμε για να συμπληρώσουμε τα κενά. Ένα άτομο που γεννήθηκε το 1930 μπορεί να λέει ότι γεννήθηκε το 1950. Ο σκοπός δεν είναι να πει ψέματα ή να παραπλανήσει αλλά να φανεί ότι έχει ικανότητα μνήμης.
Βραχύ εύρος προσοχής . Το άτομο δεν μπορεί να εστιάσει την προσοχή του σε ένα μικρό αριθμό στοιχείων ή γεγονότων για μία παρατεταμένη περίοδο χρόνου.
Βραχυπρόθεσμη μνήμη. Χαρακτηρίζεται από την ικανότητα να θυμόμαστε τα γεγονότα και τις ιδέες που χρησιμοποιούμε στο παρόν. Για παράδειγμα θυμόμαστε ένα αριθμό τηλεφώνου μέχρι να τηλεφωνήσουμε κ.λ.π.
Φαινόμενο «Άκρη της γλώσσας». Χαρακτηρίζεται από την αδυναμία ενός ατόμου να θυμηθεί κάτι, παρόλο που το ξέρει πολύ καλά. Οποιοσδήποτε μπορεί να έχει αυτή την εμπειρία κάπου-κάπου αλλά μπορεί να εμφανισθεί συχνά όταν υπάρχουν και άλλα προβλήματα μνήμης.
Υπερευαίσθητη μνήμη. Χαρακτηρίζεται από ακούσιες αναμνήσεις. Για παράδειγμα αν κάποιος μας προσβάλλει θυμόμαστε αυτή τη σκηνή συχνά.
Κατάσταση σύγχυσης. Εδώ το άτομο μπορεί να ξεχάσει γεγονότα όπως όταν έχει ανάψει την κουζίνα ή το θερμοσίφωνο κ.λ.π. και στις πιο χειρότερες περιπτώσεις δεν μπορεί να προφέρει μερικές λέξεις ή να χρησιμοποιήσει το τηλέφωνο.
Το άτομο με προβλήματα μνήμης βλέποντας ότι δεν μπορεί να ανταποκριθεί σε μερικές συμπεριφορές, που εξαρτώνται από την καλή λειτουργία της μνήμης δεν νιώθει καλά ψυχολογικά και έχει χαμηλή αυτό-πεποίθηση.
Σε μερικές ακραίες περιπτώσεις η επιδείνωση της μνήμης μπορεί να οδηγήσει σε απώλεια προσωπικής ταυτότητας. Αυτές οι καταστάσεις είναι:
Ψυχογενής αμνησία. Εδώ το άτομο δεν θυμάται το όνομά του, τη διεύθυνση του, τον αριθμό ταυτότητας ή άλλη πληροφορία που θα του αποκαλύψει ποιος είναι. Άλλα ενδιαφέροντα πράγματα και το επάγγελμά του, συνήθως τα θυμάται.
Ψυχογενής φυγή. Εδώ το άτομο αφήνει πίσω του ταυτότητα και περιβάλλον και πηγαίνει σε άλλο μέρος όπου απειλείται λιγότερο. Εκεί ζει μία καινούργια ζωή, έχοντας πλήρη αμνησία από την προηγούμενη.
Η απώλεια μνήμης προκαλείται από οργανικούς παράγοντες και ψυχολογικούς.
Οι οργανικοί παράγοντες είναι:
Η ασθένεια του Alzheimer η οποία προκαλεί όχι μόνο απώλεια μνήμης αλλά σύγχυση, έλλειψη εμπιστοσύνης και ταραχή.
Η διαταραχή αμνησίας από αλκοόλ. Χρόνια κακή χρήση του αλκοόλ μπορεί να δημιουργήσει αμνησία.
Η αρτηριοσκλήρωση μία κατάσταση που συνδέεται με περιορισμό της ροής του αίματος. Αυτό συμβαίνει πιο συχνά στην γεροντική ηλικία. Λιγότερο οξυγόνο πηγαίνει στο μυαλό. Οι νευρώνες που στερούνται οξυγόνο δεν λειτουργούν τόσο καλά όσο εκείνοι που εφοδιάζονται αρκετά. Στις πιο σοβαρές περιπτώσεις η αρτηριοσκλήρωση παίζει ρόλο στο εγκεφαλικό.
Η υπογλυκαιμία επίσης επιδεινώνει την απώλεια μνήμης. Αν τα επίπεδα γλυκόζης πέσουν κάτω από το κανονικό επίπεδο, τότε οι νευρώνες χρειάζονται περισσότερη τροφή και δεν μπορούν να λειτουργήσουν τόσο αποτελεσματικά όσο θα έπρεπε.
Οι ψυχολογικοί παράγοντες είναι:
Απώθηση. Η απώθηση προκαλεί την ψυχογενή αμνησία και τη ψυχογενή φυγή. Στην απώθηση κάθε επώδυνη επιθυμία, σκέψη ή παρόρμηση απαράδεκτη από την κοινωνία αποκλείεται από το συνειδητό προστατεύοντας το άτομο από το άγχος και ενοχές.
Κωδικοποίηση πληροφοριών. Μία αιτία δυσκολίας που δεν είναι παθολογική στη φύση της είναι η αποτυχία αποτελεσματικής κωδικοποίησης καινούργιων πληροφοριών.
Παθητικό-επιθετικό σύνδρομο. Σε αυτή την περίπτωση όταν κάποιος ξεχνά να κάνει μία δουλειά μπορεί με ένα λεκτικό τρόπο να λέει ότι δεν θέλει να κάνει αυτή τη δουλειά.
Αν έχουμε προβλήματα μνήμης πρέπει να ακολουθούμε τις εξής στρατηγικές:
1.Να μην κάνουμε υπερβολική χρήση αλκοόλ.
2.Να μη χρησιμοποιούμε συχνά αλουμινόχαρτο και αποσμητικά για τη μασχάλη που μπορούν να συμβάλλουν στην ασθένεια του Alzheimer.
3.Να μη τρώμε πολλά φαγητά με λίπος διότι συμβάλλουν στην αρτηριοσκλήρωση.
4.Αν έχουμε υπογλυκαιμία να αποφεύγουμε τροφές με ζάχαρη όπως αναψυκτικά, μαρμελάδες, σιρόπια, κέικ και άλλα γλυκά. Διότι το επίπεδο σακχάρου ανεβαίνει μόνο προσωρινά και μετά πέφτει χαμηλότερα.
5.Να κάνουμε γυμναστική ή τουλάχιστον να περπατάμε 20 λεπτά 3 φορές την εβδομάδα. Η γυμναστική βοηθά την καρδιά και τα πνευμόνια να λειτουργούν καλά, κρατάει τις αρτηρίες σε καλή κατάσταση και εφοδιάζει με οξυγόνο τους νευρώνες του μυαλού.
6.Να ψάξουμε τους λόγους που πιθανόν μας προωθούν ασυνείδητα να ξεχάσουμε κάτι που θέλουμε συνειδητά να θυμόμαστε. Αν βρούμε το κρυφό κίνητρο είναι πιθανόν η τάση για απώθηση να μειωθεί και να θυμηθούμε αυτό που έχουμε ξεχάσει.
7.Να μάθουμε να κωδικοποιούμε τις πληροφορίες αποτελεσματικά. Μπορούμε να συνδέσουμε κάτι με ένα συγκεκριμένο σχήμα που θα μας κάνει πιο εύκολο τον τρόπο πρόσβασης στη μνήμη. Για παράδειγμα ας υποθέσουμε ότι κάποιος ξένος πηγαίνει στην Πάτρα και πρέπει να πάει στις 4 συγκεκριμένες οδούς Κορίνθου, Αράτου, Ρήγα Φεραίου και Όθωνος Αμαλίας. Μπορεί να σχηματίσει τη λέξη Κ.Α.Ρ.Ο. Έτσι το κάθε ψηφίο να αντιπροσωπεύει τα αρχικά της κάθε οδού.
Η μνήμη είναι μία από τις πιο σημαντικές λειτουργίες του οργανισμού. Μερικές φορές μπορεί να παρουσιασθούν προβλήματα είτε με την πάροδο του χρόνου ή μετά από συναισθηματικά προβλήματα. Αν παρουσιασθούν προβλήματα με τη μνήμη δεν πρέπει να αφήσουμε να επεκταθούν. Πρέπει να έρθουμε σε επαφή με ένα ειδικό διότι μπορεί να αρχίζει η ανάπτυξη κάποιας ύπουλης ασθένειας όπως η ασθένεια του Alzheimer ή κάποιας άλλης πάθησης.
