Το άγχος, η κατάθλιψη, και άλλα ψυχολογικά προβλήματα μερικές φορές δημιουργούνται από τον εσωτερικό μας διάλογο. Όλοι έχουμε ένα διάλογο με τον εαυτό μας πολλές φορές. Συχνά λέμε μερικά πράγματα στον εαυτό μας τόσο γρήγορα και αυτόματα, που δεν τα παρατηρούμε και έχουμε την εντύπωση ότι η «εξωτερική κατάσταση» μας κάνει να νιώθουμε με τον τρόπο που νιώθουμε. Οι ερμηνείες μας και οι σκέψεις για το τι συμβαίνει, σχηματίζουν πραγματικά τα αισθήματά μας. Αλλά πολλές φορές είναι ευκολότερο για μας να κατηγορήσουμε τον τρόπο που αισθανόμαστε σε κάτι έξω από τον εαυτό μας από το να δεχθούμε τις ευθύνες για τις αντιδράσεις μας.
Το άγχος μπορεί να δημιουργηθεί αν σκεφτόμαστε τις λέξεις «τι θα γίνει αν». Για παράδειγμα τι θα γίνει αν δε μπορέσω να πληρώσω τη δόση του δανείου ή αν δεν μπορέσω να περάσω το διαγώνισμα. Η πραγματική αλλαγή συμβαίνει όταν αρχίζουμε να αντικαθιστούμε τις αρνητικές σκέψεις με θετικές. Για παράδειγμα μπορούμε να πούμε: «Μπορώ να χειριστώ αυτή την κατάσταση. Ο πρώτος τρόπος σκέψης το μόνο που κάνει, πετυχαίνει να με τρομάζει. Πρέπει να καθίσω κάτω και να σκεφτώ τι πρέπει να κάνω για να αποφύγω αυτό που φοβάμαι ότι θα γίνει.»
Ο εσωτερικός διάλογος είναι τόσο αυτόματος και λεπτός που δεν παρατηρούμε το αποτέλεσμα που έχουμε στις διαθέσεις και τα αισθήματά μας. Μόνο όταν χαλαρώνουμε και βλέπουμε τι λέμε στον εαυτό μας τότε βλέπουμε τη σύνδεση μεταξύ εσωτερικού διαλόγου και αισθημάτων. Εμφανίζεται σε τηλεγραφικό σχήμα. Μία βραχεία λέξη ή εικόνα περιέχει μία σειρά από σκέψεις, μνήμες και διασυνδέσεις. Είναι μη λογικός όταν μας προκαλεί άγχος αλλά πάντα μοιάζει αληθινός. Συνεχίζοντας να αποφεύγουμε κάτι το οποίον λαθεμένα νομίζουμε ότι είναι επικίνδυνο, ενισχύουμε τι σκέψη ότι πραγματικά είναι επικίνδυνο. Ο αρνητικός εσωτερικός διάλογος είναι μία σειρά από κακές συνήθειες. Μαθαίνουμε να σκεφτόμαστε με αυτόν τον τρόπο. Δεν γεννιόμαστε έτσι. Επομένως με αρκετή προσπάθεια μπορούμε να αντικαταστήσουμε τις αρνητικές σκέψεις με θετικές και να αλλάξουμε τον τρόπο που σκεφτόμαστε και αισθανόμαστε.
Μπορούμε να κάνουμε πιο ανίσχυρες τις αρνητικές σκέψεις ρωτώντας τον εαυτό μας τις εξής ερωτήσεις. Ποια απόδειξη υπάρχει για αυτή τη σκέψη; Είναι πάντα αυτό αλήθεια; Ήταν αυτό αλήθεια στο παρελθόν; Ποιες είναι οι πιθανότητες αυτό να συμβεί πραγματικά(ή να είναι αληθινό); Ποιο είναι το χειρότερο που μπορούσε να συμβεί; Τι είναι τόσο κακό; Τι θα έκανα αν είχε συμβεί το χειρότερο; Κοιτάω την ολοκληρωμένη εικόνα; Είμαι τελείως αντικειμενικός /ή;
Οι κανόνες για τη χρησιμοποίηση των θετικών φράσεων είναι:
Πρέπει να αποφεύγουμε τις αρνητικές φράσεις όταν προσπαθούμε να πολεμήσουμε τον εσωτερικό διάλογο. Για παράδειγμα όταν λέμε θα πανικοβληθώ όταν είμαι στο αεροπλάνο. Λέμε είμαι ήρεμος και ήσυχος στο αεροπλάνο. Να λέμε τις φράσεις στον Ενεστώτα και όχι στο μέλλοντα. Να χρησιμοποιούμε το πρώτο πρόσωπο ενικού. Είναι πολύ σημαντικό να πιστεύουμε ότι μπορεί να γίνει αυτό που θέλουμε να κάνουμε.
Μπορούμε να βοηθήσουμε τον εαυτό μας ακολουθώντας τις εξής διαδικασίες:
Να διαβάσουμε μία λίστα με θετικές φράσεις αργά και προσεκτικά για λίγα λεπτά κάθε ημέρα για τουλάχιστον δύο εβδομάδες. Για παράδειγμα μία από τις φράσεις στη λίστα μπορεί να λέει. «Είμαι ένα αξιαγάπητο άτομο που αξίζει να πετύχει στη ζωή του.» Αυτό θα βοηθήσει να τις ενσωματώσουμε στο συνειδητό.
Να κάνουμε αντίγραφα και να τα βάλλουμε σε ένα καταφανές μέρος. Πρέπει να τα διαβάζουμε τουλάχιστο μία φορά την ημέρα
Να βάλουμε τις φράσεις μας σε μία κασέτα αφήνοντας πέντε δευτερόλεπτα μεταξύ κάθε φράσης. Μπορούμε να αυξήσουμε το αποτέλεσμα τέτοιας κασέτας δίνοντας δέκα ως δεκαπέντε λεπτά στον εαυτό μας να χαλαρώσει πριν αρχίσουμε να ακούσουμε τις φράσεις.
Για να πολεμήσουμε τον αρνητικό εσωτερικό διάλογο πρέπει πρώτα να παρατηρήσουμε πώς κάνουμε αρνητικό εσωτερικό διάλογο. Η καλύτερη ώρα για να πιάσουμε τον εαυτό μας να αναλώνεται σε αρνητικό εσωτερικό διάλογο είναι όταν έχουμε άγχος, κατάθλιψη, είμαστε αναστατωμένοι κλπ.
Το δεύτερο βήμα είναι να σταματήσουμε και να ρωτήσουμε τον εαυτό μας κάποιες από αυτές τις ερωτήσεις.
«Τι λέμε στον εαυτό μας που μας κάνει να νιώθουμε με αυτόν τον τρόπο;»
«Θέλουμε πραγματικά να κάνουμε αυτό στον εαυτό μας;»
«Θέλουμε πραγματικά να μείνουμε αναστατωμένοι;»
Το τρίτο βήμα είναι να χαλαρώσουμε με αναπνοές από τη μύτη μέχρι την κοιλιά ή να προσπαθήσουμε να αποτρέψουμε τις αρνητικές σκέψεις από το μυαλό μας κάνοντας ασκήσεις, χορό, δουλειές του σπιτιού, ακούγοντας μουσική, παίζοντας παιχνίδια, διαβάζοντας βιβλία, συνομιλίες προπαντός με καλούς φίλους κ.λ.π.
Ο εσωτερικός διάλογος μπορεί να μας βοηθήσει μερικές φορές να ανακατατάξουμε τις σκέψεις μας και να πάρουμε μερικές αποφάσεις για τη ζωή μας που μπορούν να είναι θετικές. Αν όμως αναλωνόμαστε όλο σε αρνητικές σκέψεις μπορούμε να δημιουργήσουμε ψυχολογικά προβλήματα στον εαυτό μας .Για αυτό πρέπει να αφιερώσουμε μερικό χρόνο για τον εαυτό μας και να αναθεωρήσουμε τις αρνητικές μας σκέψεις. Αν δεν μπορούμε να το κάνουμε αυτό υπάρχει πάντα η λύση του ψυχολόγου.