Ζήλια είναι το αρνητικό αίσθημα που συνοδεύει το φόβο ότι θα χάσουμε τη στοργή, την υποστήριξη και τις υπηρεσίες άλλου ανθρώπου. Η δυσφορία μπορεί να οφείλεται σε πραγματική ή φανταστική εμπειρία που ο σύντροφος έχει με το τρίτο πρόσωπο. Ο φόβος είναι πραγματικός έστω κι αν η εμπειρία είναι φανταστική.
Η ζήλια είναι το αντίθετο με την συμπάθεια και τη γενναιοδωρία αισθημάτων. Δεν είναι το αποτέλεσμα αγάπης, αλλά ένα φτωχό μέσο να ασφαλίσουμε την αγάπη. Βάζουμε όρια στις ερωτικές μας σχέσεις και μέσα σε αυτά τα όρια βρίσκεται το άτομο που αγαπούμε. Όταν κάποιος περάσει αυτά τα όρια νιώθουμε ότι μας έχουν καταπατήσει τα δικαιώματά μας. Η αποκλειστικότητα της σχέσης μας δεν υπάρχει, η εμπιστοσύνη έχει χαθεί και είναι δύσκολο να διορθωθεί. Η ζήλια δεν υπάρχει μόνο μεταξύ άνδρα και γυναίκας αλλά και ανάμεσα στα αδέλφια. Μεγάλη ζήλια μπορεί να υπάρξει μεταξύ του πρώτου παιδιού και του επόμενου όταν η διαφορά ηλικίας είναι μεγαλύτερη από πέντε χρόνια. Συνήθως το πρώτο παιδί νιώθει εκθρονισμένο και αρχίζει να νιώθει ένα μίσος για το επόμενο παιδί. Οι γονείς πρέπει να δείξουν ιδιαίτερη προσοχή στην προκειμένη περίπτωση διότι η ζήλια αν δεν χαλιναγωγηθεί σε αυτό το στάδιο, μπορεί να συνεχιστεί και στην ενήλικη ζωή.
Τη ζήλια μπορούμε να τη δούμε και στην εργασία. Συνήθως αναφέρεται στην κατάσταση κύρους ή θέσης. Αν επιδεικνύουμε στη δουλειά τα επιτεύγματά μας δημιουργούμε στους άλλους ζήλια. Η ζήλια μπορεί να εκφραστεί ευθέως, αλλά και έμμεσα με συμπεριφορές που δείχνουν μη ικανοποίηση όπως: να αντιστεκόμαστε στις νέες ιδέες, να αποφεύγουμε να απαντούμε στα τηλεφωνήματα του συνεργάτη μας, μερικές φορές να μη δίνουμε εξουσιοδότηση στο προσωπικό όταν είμαστε ανώτερα μέλη και να χαρακτηριζόμαστε από αυτοκρατορικές αποφάσεις.
Όπως βλέπουμε η ζήλια μπορεί να μας δημιουργήσει πολλά προβλήματα και πρέπει να κάνουμε αρκετές προσπάθειες για να τη νικήσουμε. Αλλά πώς θα νικήσουμε τη ζήλια. Για να νικήσουμε τη ζήλια πρέπει πρώτα να καταλάβουμε ότι η ζήλια δεν είναι ένα αίσθημα, αλλά μία δέσμη από αισθήματα όπως: θυμός, να νιώθει κάποιος πληγωμένος, προδοσία, άγχος, ερεθισμός, μοναξιά, να νιώθει κάποιος χωρίς δύναμη, λύπη, παράνοια, κατάθλιψη, ανεπάρκεια, να νιώθει αποκλεισμένος κλπ. Αναγνωρίζοντας το πρώτο αίσθημα είναι το πρώτο βήμα να λύσουμε το πρόβλημα.
Για κάθε αίσθημα ζήλιας υπάρχει μία ανάγκη που δεν έχει εκπληρωθεί και ένας βαθύς φόβος ότι οι ανάγκες ποτέ δεν θα εκπληρωθούν. Αναγνωρίζοντας αυτούς τους φόβους και τις μη εκπληρωμένες ανάγκες κάνουμε το πρώτο βήμα να ξεσκεπάσουμε τη ζήλια μας.
Η ζήλια που προέρχεται από χαμηλή αυτό-πεποίθηση δεν είναι λογική και εκδηλώνεται με υπερβολικές ερωτήσεις (ανακρίσεις) του /της συζύγου, υποψίες και κατηγορίες. Όταν έχουμε χαμηλή αυτό- εκτίμηση συνήθως έχουμε υποστεί συναισθηματική αμέλεια και κακοποίηση κατά την παιδική ζωή. Η καχυποψία, και η ζήλια προέρχονται από γεγονότα που μας έχουν πληγώσει ως παιδιά, ή από προηγούμενες περιπτώσεις που έχουμε πληγωθεί. Το ίδιο είναι και με την περίπτωση της εγκατάλειψης. Όταν είχαμε πληγωθεί και πριν μας δοθεί η ευκαιρία να αναρρώσουμε, τότε μπορεί να εμφανίσουμε ένα υπερβολικό φόβο και να αποφεύγουμε καταστάσεις σαν αυτή που μας πλήγωσε. Έτσι νιώθουμε ότι δεν αξίζουμε να αγαπιόμαστε και δεν πιστεύουμε ότι ο /η σύζυγος μπορεί να είναι πιστός. Αν διακρίνουμε τέτοιες συμπεριφορές χρειάζεται αρκετή προσπάθεια για να τις αλλάξουμε. Όταν αισθανόμαστε ζήλια πρέπει να ρωτάμε τον εαυτό μας. Η ζήλια προέρχεται από τη χαμηλή αυτοπεποίθηση ή τη δημιουργεί το άτομο με το οποίο έχουμε μία σχέση; Γιατί αισθανόμαστε τόσο ζήλια; Είχαμε καμία προηγούμενη εμπειρία που τώρα μας κάνει να νιώθουμε ζήλια σε όμοιες καταστάσεις; Πιο πράγμα είναι αυτό που φοβόμαστε πραγματικά; Τι χρειαζόμαστε να κάνουμε αυτή την κατάσταση ασφαλή για μας; Ποιο είναι το χειρότερο που μπορεί να μας συμβεί; Πως πιθανόν αυτό να μας συμβεί;
Όταν συνειδητοποιήσουμε ότι έχουμε ζήλια πρέπει να μιλήσουμε με τον /τη σύντροφό μας. Πρέπει να αποφεύγουμε κατηγορίες και ανακρίσεις και να προχωρήσουμε κόντρα στο φόβο της απόρριψης. Δηλαδή να αφήσουμε κάποιον να πλησιάσει κοντά μας και να επιτρέψουμε να δημιουργηθεί εγγύτητα διότι είναι το πιο σημαντικό στοιχείο στη σχέση. Χωρίς αυτή θα έχουμε μόνο την αρχική έλξη που δεν μπορεί να κρατήσει για πολύ χρόνο. Όταν υπάρχει όμως εγγύτητα με άλλο πρόσωπο ανακαλύπτουμε την πιο έντονη εμπειρία που υπάρχει.
